Stanowisko ws. projektu budżetu obywatelskiego w Gdańsku
Zarząd Osiedla Siedlce pozytywnie ocenia ideę budżetu obywatelskiego,
a tym samym uważa projekt uchwały Rady Miasta w sprawie przeprowadzenia na terenie Miasta Gdańska konsultacji społecznych pilotażowego projektu „Budżet Obywatelski 2014 w Gdańsku”, za krok naprzód na drodze do większej demokratyzacji lokalnego samorządu. Budżet obywatelski (partycypacyjny) jest jednym z lepszych narzędzi realizacji zasady suwerenności mieszkańców, budowy społeczeństwa obywatelskiego i demokratyzacji życia publicznego. Jak pokazuje praktyka jego stosowania, projekty realizowane za pośrednictwem budżetu obywatelskiego służą mieszkańcom i przyczyniają się do poprawy jakości życia w ich bezpośrednim sąsiedztwie. Jednakże, należy zwrócić uwagę na kilka zasadniczych elementów, które czynią omawiany projektem niepełnym i nie w pełni gwarantującym realną partycypację.
Wnosimy o wprowadzenie następujących poprawek:
• Zmianę systemu głosowania, poprzez umożliwienie mieszkańcom wyboru kilku projektów lub oceny projektów w systemie punktowym. System: „jeden mieszkaniec, jeden głos”, wprowadzi niepotrzebny pierwiastek rywalizacji do procesu wyborczego oraz przyczyni się do dyskryminacji mniejszych dzielnic.
• Należy rozważyć modyfikację kształtu proponowanych okręgów wyborczych i rozważenie oparcia ich na obecnie funkcjonujących granicach dzielnic i osiedli. Zbyt duże okręgi, składające się z obszarów pozbawionych wspólnych interesów, o innych problemach, nierzadko również położonych w dużych odległościach od siebie, doprowadzą do wykluczenia części z nich i pozbawienia dużej grupy mieszkańców wpływu na ostateczne wyniki głosowania.
• Należy rozważyć poszerzenie zakresu przedmiotowego projektów
i rozszerzenie puli o projekty wychodzące poza inwestycje. Uczyni to budżet obywatelski bardziej demokratycznym i bardziej funkcjonalnym. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż nie wszędzie projekty inwestycyjne są najbardziej palącą potrzebą, a sama ich realizacja jest niekiedy trudna i czasochłonna.
• Należy umożliwić zespołowi konsultacyjnemu ocenę projektów wyłącznie w oparciu o przesłanki formalno-prawne, z wyłączeniem oceny merytorycznej. To drugie może się przyczynić do odrzucania projektów „niewygodnych”.
• Należy zapewnić możliwość głosowania w tradycyjnych lokalach wyborczych. Nie wyklucza to głosowania za pośrednictwem Internetu, ale w takiej ewentualności należy zapewnić fachowe wsparcie i pomoc w oddaniu głosu (dotyczy to w szczególności osób starszych).
• Należy dokonać realnej i rzetelnej analizy zdolności wykonania zwycięskich projektów w przeciągu jednego roku budżetowego. Dotychczasowe doświadczenia w tym zakresie, rodzą poważne wątpliwości co do zdolności jednostek budżetowych Miasta Gdańska do całościowej realizacji co najmniej kilkudziesięciu nowych projektów inwestycyjnych w ciągu zaledwie kilku miesięcy. Należy rozważyć możliwość rozłożenia tych projektów, które nie będą możliwe do realizacji w danym roku budżetowym, na dłuższy okres realizacji.
Włączenie powyższych poprawek do projektu uchwały, pozwoli na stworzenie pełniejszego i bardziej demokratycznego budżetu partycypacyjnego dla Gdańska.
Jędrzej Włodarczyk
Przewodniczący Zarządu Osiedla Siedlce